اگر به تازگی دچار مشکل خونریزی پس از برقراری رابطه جنسی شدید و یا از آن دسته افرادی هستید که نتیجه غیرعادی از تست پاپ اسمیر خود گرفته‌اید، احتمالا پزشک متخصص شما آزمایش کولپوسکوپی را تجویز می‌کند. انجام کولپوسکوپی به دلیل دقت 99 درصدی این آزمایش، برای بررسی بیشتر وضعیت بیمار لازم است.
اکنون اگر شما با این روش آشنایی ندارید و برای انجام آزمایش کولپوسکوپی نگران هستید، در این مقاله با ما همراه باشید تا به طور کامل در مورد اینکه کولپوسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود و همچنین نکات مهم در این زمینه مطالبی را ارائه دهیم.
کولپوسکوپی چیست؟
در این فایل صوتی دکتر نامداری درباره کولپوسکوپی و نکات مربوط به آن توضیحاتی را ارائه می‌دهند.
کولپوسکوپی (Colposcopy) روش تشخیصی برای معاینه‌ی رحم و واژن با استفاده از دستگاه کولپوسکوپ است که این وسیله نوعی میکروسکوپ مجهز به نور و اثر بزرگ‌نمایی برای مشاهده دقیق بخش‌های مورد نیاز می‌باشد. در این آزمایش برای تشخیص نواحی غیر عادی و مشکوک، از رنگ استفاده می‌شود. بنابراین تعیین ناهنجاری‌ها با توجه به رنگ نواحی خاص رحم امکان پذیر می‌شود.
به طور کلی اگر معاینات لگنی و تست پاپ اسمیر شما نتیجه غیرطبیعی داشته باشد، پزشک کولپوسکوپی را تجویز می‌کند. به دلایلی که در ادامه ذکر شده و در صورت نیاز، طی کولپوسکوپی، متخصص علاوه بر دهانه رحم تغییرات واژن و ولو را نیز مورد بررسی قرار میدهد:
- تشخیص انواع زگیل تناسلی و درمان آن
- توده‌های سرطانی و غیرسرطانی مانند پولیپ‌ها
- بررسی علت خونریزی غیرطبیعی مثلا بعد از رابطه جنسی
- شناخت و درمان بیماری‌های التهابی دهانه رحم
- HPV پرخطر و احتمال منجر به سرطان
با توجه به اهمیت معاینات بهداشتی و تشخیص زود هنگام بیماری‌ها، کولپوسکوپی نقش مهمی در ارتقای سلامت زنان ایفا می‌کند و انجام دوره‌ای آن طبق نظر متخصص زنان توصیه می‌شود.
کولپوسکوپی سرطان دهانه رحم
طبق آمار به دست آمده از وزارت درمان و بهداشت کشور، سرطان دهانه رحم هر ساله حدود 3000 نفر را در برمی‌گیرد. بنابراین شناسایی این بیماری برای درمان هر چه سریع‌تر تومور و بالا بردن شانس بهبودی، ضروری می‌باشد. کولپوسکوپی بیوپسی دهانه رحم از بهترین روشهای تشخیص سرطان و پیش سرطان در این ناحیه می‌باشد که در صورت وجود ضایعه مشکوک، پزشک معالج انجام آن را لازم می‌داند. در طی انجام بیوپسی ممکن است نمونهٔ کوچکی از سلول‌های غیرمعمولی دهانهٔ رحم برای بررسی بیشتر برداشته شود که به این جراحی جزئی، بیوپسی می‌گویند. پس از انجام این عمل، نمونه موردنظر برای تست بیشتر به آزمایشگاه بافت شناسی فرستاده می‌شود.
کولپوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
در این فایل صوتی دکتر مژده نامداری درباره اقدامات لازم قبل از انجام کولپوسکوپی همچنین روش انجام این تست توضیحات مهمی را ارائه می‌دهند.
از آنجایی که اطلاع از چگونگی فرآیند کولپوسکوپی می‌تواند به کم شدن اضطراب و راحتی بیشتر شما کمک کند، در این بخش راجع به اینکه کولپوسکوپی چگونه انجام می‌شود صحبت می‌کنیم. این آزمایش سرپایی معمولاً در مطب پزشک و بدون نیاز به بستری شدن، توسط متخصص زنان انجام می‌شود. کولپوسکوپی حدود 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد و مراحل زیر را شامل می‌شود:
- ابتدا روی تخت دراز کشیده و به همان وضعیتی که معاینات لگن یا پاپ اسمیر انجام می‌شود قرار بگیرید.
- در مرحله بعد پزشک یک اسپکولوم را در واژن قرار میدهد. این ابزار کوچک باعث می‌شود که واژن شما باز شده که درون آن یا خارج دهانه رحم شما دیده شود.
- نور روشنی برای مشاهده دقیق‌تر ناحیه مدنظر تابانده می‌شود و پزشک می‌تواند از طریق دستگاه کولپوسکوپ که مانند میکروسکوپ است داخل واژن را معاینه کند.
- سپس پزشک یک محلول اسید استیک یا پنبه آغشته به ید را به دهانه واژن می‌کشد تا مخاط اطراف آن را پاک کند. این قسمت ممکن است باعث کمی سوزش در شما شود.
- پس از آن، با کولپوسکوپ به دهانه رحم نگاه کرده و در صورت نیاز با یک دوربین کوچک عکاسی می‌کند.
- اگر پزشکان لکه‌هایی از بافت غیر طبیعی مشاهده کنند، بیوپسی انجام می‌شود.
اقدامات لازم قبل از انجام کولپوسکوپی
همانطور که اشاره کردیم، کولپوسکوپی فرآیند نسبتا ساده‌ای دارد اما رعایت برخی از نکات قبل از انجام آن الزامی است. این نکات شامل:
- برای انجام کولپوسکوپی طوری زمان بندی کنید که حین قاعدگی شما معاینه صورت نگیرد.
- قبل از انجام کولپوسکوپی مثانه و روده خود را تخلیه کنید.
- 24 ساعت قبل از قرار ملاقات از داروهای واژینال یا محصولاتی که داخل واژن قرار می‌گیرند مثل تامپون، استفاده نکنید.
- 48 ساعت قبل از آزمایش، از رابطه جنسی واژینال و دخول با انگشتان خودداری کنید.
- در صورتی که باردار هستید و یا به لاتکس، ید و داروی خاصی حساسیت دارید حتما این موارد را به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت احتیاط می‌توانید قبل از تست، از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن استفاده کنید.
- مصرف آسپرین و یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تاثیر می‌گذارند را قطع کنید.
عدم رعایت این موارد می‌تواند نتایج کولپوسکوپی را تغییر داده و یا باعث احساس درد و ناراحتی در حین چک آپ شما شود.
بهترین زمان برای کولپوسکوپی
همانطور که گفتیم این آزمایش زمانی تجویز می‌شود که تست پاپ اسمیر بیمار مثبت شده یا ابتلای او به HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) قطعی و مورد تایید است. در این صورت برای تایید سرطان دهانه رحم، بررسی ضایعات ایجاد شده و تشخیص مراحل پیشرفت بیماری، کولپوسکوپی رحم انجام می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که بهترین زمان برای انجام این آزمایش پس از تایید نتیجه HPV و بیوپسی پاپ اسمیر است.
همچنین برای انجام کولپوسکوپی، بهتر است فرد در زمان عادت ماهیانه نباشد و یا خونریزی بسیار خفیف (در حد لکه بینی) داشته باشد. زیرا خونریزی شدید مانع از دید دقیق دهانه رحم می‌شود. توصیه می‌شود که یک هفته پس از پریود جهت انجام کولپوسکوپی اقدام کنید.
فرق کولپوسکوپی و کورتاژ تشخیصی
یکی از دیگر روشهای درمانی که امروزه به منظور تشخیص و بهبود بسیاری از مشکلات رحم مانند اختلال عملکرد هورمونی توصیه می‌شود، کورتاژ تشخیصی است. در صورتی که به هر دلیلی کولپوسکوپی بیوپسی امکان پذیر نباشد، پزشک از کورتاژ تشخیصی برای نمونه برداری از رحم استفاده می‌کند.
از تفاوت‌های کولپوسکوپی و کورتاژ می‌توان به این موارد اشاره کرد: کورتاژ تشخیصی نوعی عمل جراحی است اما کولپوسکوپی معاینه ساده‌ای است که به وسیله دستگاه کولپوسکوپ انجام می‌شود. از کورتاژ برای سقط جنین در شرایط خاص هم استفاده می‌شود ولی کولپوسکوپی چنین کاربردی ندارد. همچنین انجام کورتاژ تشخیصی بسته به شرایط می‌تواند در مطب و بیمارستان و با استفاده از تجهیزات پزشکی خاصی صورت بگیرد ولی همانطور که خواندیم کولپوسکوپی اینگونه نیست. عوارض و مشکلات بعد از انجام کورتاژ به مراتب سخت‌تر از کولپوسکوپی می‌باشد.
فرق پاپ اسمیر و کولپوسکوپی
آزمایش پاپ اسمیر از آزمایشات روتینی است که زنانی که فعالیت جنسی خود را آغاز کرده‌اند باید به صورت دوره‌ای و معمول آن را انجام دهند. اما کولپوسکوپی آزمایش سرپایی است که فقط باید در زمان تشخیص پزشک و نیاز بیمار انجام شود.
اگرچه هر دوی این آزمایشات با هدف بررسی سلامت رحم و دهانه رحم انجام می‌شوند، اما تفاوت‌های زیادی دارند. برای مثال: پاپ اسمیر تست غربالگری است در حالی که کولپوسکوپی یک معاینه تشخیصی است پس پاپ اسمیر از لحاظ دقت تشخیصی و کاربرد همانند کولپوسکوپی نیست. کولپوسکوپی به پزشک این امکان را میدهد که به صورت مستقیم و واضح، نشانه ها و تغییرات داخلی را بررسی کند. برای آشنایی بیشتر با تست پاپ اسمیر می‌توانید مقاله مرتبط را مطالعه کنید.
عوارض بعد از كولپوسكوپی چیست؟
توضیحات دکتر نامداری در رابطه با عوارض کولپوسکوپی و نکات مهمی که در این مورد بیان می‌کنند را شنوا باشید.
کولپوسکوپی از راحت‌ترین و کم‌خطرترین تست‌های تشخیصی در زنان می‌باشد و شما می‌توانید بعد از اتمام آن بلافاصله فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید. ولی در مواردی، فرد پس از آزمایش احساس کمی ناراحتی می‌کند که در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم:
- ممکن است دچار گرفتگی خفیف ناشی از اسپکولوم در واژن شوید.
- اگر پزشک بافت را برای بیوپسی خارج کند، می‌تواند باعث احساس درد کمی شود. در این صورت سعی کنید ماهیچه‌های خود را شل کنید و نفس عمیق بکشید.
- احتمال ایجاد لکه بینی و ترشح واژن در 1 تا 2 روز اول ممکن است.
- در حین انجام بیوپسی، پزشک می‌تواند از پانسمان فشاری استفاده کرده و یا خمیر ضخیمی روی دهانه واژن رحم شما قرار دهد تا از خونریزی جلوگیری کند. وقتی این خمیر با خون ترکیب شود، ترشح غلیظ و سیاه رنگی را به وجود می‌آورد.
- برای بهبود عوارض، استفاده از پد و نوار بهداشتی پس از کولپوسکوپی به شما کمک می‌کند. همچنین تا 1 الی 2 هفته بعد از این تست از برقراری رابطه جنسی و تامپون خودداری کنید.
در صورت مشاهده عوارض نادر مانند خونریزی شدید واژن، بوی بد واژن، درد معده و تب و لرز که ممکن است بعد از نمونه‌برداری کولپوسکوپی دهانه رحم اتفاق بیفتد، حتما به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
خواندن جواب کولپوسکوپی
پس از آماده شدن نتیجه آزمایش کولپوسکوپی، پزشک معالج آن را بررسی کرده و به شما اطلاع میدهد؛ اگر جواب کولپوسکوپی منفی باشد و موارد غیرعادی دیده نشده باشد، نیازی به شروع درمان ندارید. فقط محض اطمینان و طبق نظر دکتر در فواصل 6 ماه تا 1 سال کولپوسکوپی را تکرار نمایید. ولی اگر نتیجه تست شما مثبت باشد، نیاز است که با مراجعه به پزشک متخصص و حرفه‌ای درمان را از سر گرفته و برای بهبودی و سلامت خود خوش‌بین باشید. در بیشتر موارد درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری امکان‌پذیر است پس جای نگرانی باقی نمی‌ماند.
اگر سوالی داشتيد و موفق نشدید با خواندن مقاله و سوالات متداول پاسخ خود را بگیرید، می‌توانيد آن را در بخش ديدگاه‌ها مطرح كنيد و از دکتر مژده نامداری متخصص زنان، زایمان و نازایی در سريع‌ترين زمان ممكن پاسخ بگیرید. همچنین تجربه خود را از انجام آزمایش کولپوسکوپی با دیگران به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول در مورد کولپوسکوپی
-
برای انجام کولپوسکوپی و نتیجه‌ای با دقت هرچه بیشتر باید به پزشک متخصص چیره دست مراجعه کنید. دکتر مژده نامداری متخصص زنان، زایمان و نازایی با چندین سال سابقه در درمان بیماری‌های زنان و با ارائه بهترین تجهیزات در این زمینه به شما کمک می‌کند که به راحتی تست را انجام دهید و در مقابل جواب آزمایش خود را با دقت بالا دریافت کنید. برای اطلاع از قیمت آزمایش کولپوسکوپی و گرفتن نوبت ویزیت از ایشان با شماره تماس مطب -> 02122884654) – فقط واتساپ -> 09374053325 ارتباط برقرار کنید.
-
حدود 1 تا 2 هفته زمان می‌برد تا جواب آزمایش کولپوسکوپی شما آماده شده و سپس توسط پزشک بررسی شود.
-
کولپوسکوپی آزمایش نسبتا بدون دردی می‌باشد. هنگام ورود اسپکولوم به واژن، احتمال دارد کمی فشار احساس کنید. همچنین زمانی که پزشک با محلول دهانه رحم شما را پاک می‌کند، ممکن است احساس سوزش خفیفی داشته باشید. در صورت انجام بیوپسی و هنگام برداشتن نمونه بافت، در حد زخم کوچک و یا درد خفیف پریود ناراحتی را احساس کنید. مصرف مسکن‌های بدون نسخه پیش از کولپوسکوپی به شما در طی کردن این فرآیند کمک می‌کند.
-
نمونه برداری و بیوپسی از بخش اطراف واژن و دهانه رحم می‌تواند دردناک باشد بنابراین ممکن است دکتر از بی حسی موضعی استفاده کند تا درد را احساس نکنید. اما احتمال اینکه مقداری احساس گرفتگی عضلانی و یا سوزش داشته باشید، وجود دارد.
-
دکتر مژده نامداری طرف قرارداد با بیمه بانک صادرات، سپه، تجارت و کشاورزی هستند.
