روغن درخت چای از برگ‌های درخت چای به دست می‌آید. این گیاه در سواحل باتلاقی جنوب شرقی استرالیا رشد می‌کند. البته درخت چای را با گیاه رایج چای که برای تهیه‌ی نوشیدنی چای سیاه و سبز استفاده می‌شود، اشتباه نگیرید. درخت چای را ملوانان اروپایی وارد شده به قاره‌ی استرالیا در قرن هجدهم نامگذاری کردند. آنها از برگ‌های این درخت، نوعی چای درست می‌کردند که بوی آن شبیه بوی جوز هندی بود. مواد شیمیایی موجود در روغن درخت چای، باکتری‌ها، قارچ‌ها و کنه‌ها را از بین می‌برد و با کاهش تورم، واکنش‌های آلرژیک پوستی را کاهش می‌دهد.
معمولاً از روغن درخت چای برای رفع آکنه، قارچ ناخن پا و بیماری پای ورزشکاران (ترک بین انگشتان پا) استفاده می‌کنند. همچنین برای شوره‌ی سر، شپش، بوی بد دهان و البته بهبود مو و پوست سر استفاده می‌شود. روغن درخت چای یک اسانس روغنی سرشار از خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد التهابی و ضد عفونی کننده است. بنابراین جای تعجب نیست که استفاده از روغن درخت چای برای مو و پوست می‌تواند چندین بیماری رایج پوست سر را تسکین دهد، موهای شما را مرطوب کند و حتی به کاهش ریزش مو در کنار سایر درمان‌ها کمک کند.
روغن درخت چای را می‌توان به عنوان اسانس، شامپو، جایگزین انواع روغن برای مو یا سایر محصولات مو استفاده کرد. هنگامی که روغن درخت چای به مو و پوست سر مالیده می‌شود، موجب تقویت مو و از بین بردن پسماندهای پوست سر می‌شود. همچنین به تسکین علائم بیماری‌های مو و پوست سر مانند شوره‌ی سر و شپش سر کمک می‌کند. در این مقاله، فواید و خواص روغن درخت چای را برای مو و پوست شرح می‌دهیم. همچنین نحوه‌ی کاربرد روغن درخت چای را برای موها و پوست سر و ملاحظات استفاده از این گیاه طبیعی را در خانه توضیح می‌دهیم.
روغن درخت چای چیست؟
قبل از اینکه توضیح بدهیم که روغن درخت چای چه کاری می‌تواند برای مو و پوست انجام دهد و به عضوی دائمی از وسایل حمام خانه‌ی شما تبدیل شود (به خصوص اگر شوره‌ی سر داشته باشید)، اجازه بدهید تا کمی بیشتر در مورد این اسانس روغنی بدانیم.
این روغن پرطرفدار قرن‌ها است که وجود داشته و از تقطیر برگ‌های گیاه (Melaleuca alternifolia) که درختی کوچک و بومی استرالیا است، به دست می‌آید. افراد بومی ساکن استرالیا از این روغن برای درمان بیماری‌هایی مانند درمان سرفه و مشکلات پوستی استفاده می‌کردند.
روغن درخت چای اسانسی طلایی رنگ شفاف و بسیار کم‌رنگ است که به‌خاطر رایحه‌ی تازه و کافورمانندش شناخته می‌شود. شما می‌توانید اسانس روغن درخت چای را به صورت ۱۰۰% خالص از عطاری‌ها و داروخانه‌ها تهیه کنید. فرم‌های رقیق شده‌ی آن از ۵ تا ۵۰ درصد قدرت نیز در محصولات طراحی شده برای پوست موجود است. یکی از ترکیبات اصلی روغن، ترکیبی به نام Terpinen-4-ol است که اثرات ضد میکروبی و ضد التهابی قوی دارد. این ماده روغن درخت چای را به ماده‌ای گرانبها برای مراقبت از پوست سر تبدیل می‌کند.
۴۷۵,۰۰۰
۲۹۶,۱۰۰
تومان
فواید روغن درخت چای برای مو
حال که با روغن درخت چای آشنا شدید باید بدانید که این روغن دقیقاً چه فوایدی برای موهای شما دارد؟ در ادامه شش مزیت از خواص روغن درخت چای برای موها از دادن درخشندگی به مو تا کاهش چربی مو را می‌خوانید.
۱. براق و درخشنده کردن مو
شاید درمان آسیب‌دیدگی مو مشکل یا تقریبا غیرممکن باشد و حتی روند بهبود آن را معکوس کند اما تحقیقات نشان می‌دهد که روغن درخت چای می‌تواند موهای آسیب‌دیده را به روش‌های مختلفی درمان کند و آنها را قوی‌تر، براق‌تر و درخشان‌تر سازد و این یکی از مهم‌ترین فواید روغن درخت چای برای مو است.
روغن درخت چای، قابلیت جذب مو را کاهش می‌دهد که به ویژه برای کسانی که موهایی با تخلخل بالا (دارای منافذ زیاد) دارند مفید است. کاهش میزان رطوبت جذب شده توسط موها موخوره را کاهش می‌دهد. بنابراین استفاده از روغن درخت چای یک درمان عالی برای موها است.
روغن درخت چای همچنین استحکام کششی تارهای مو را بهبود می‌بخشد و آن را برای حالت دادن انعطاف‌پذیرتر می‌کند و میزان شکستگی موها را کاهش می‌دهد.
۲. تقویت رشد موی سالم
تقویت رشد موهای محکم و سالم خاصیت روغن درخت چای برای مو است. با وجود اینکه روغن درخت چای مو را تمیز نمی‌کند اما افزودن مقادیر کم آن به ساقه‌ی مو به جلوگیری از تجمع روزانه‌ی مواد شیمیایی و پوست مرده‌ی سر که با شانه کردن موها اتفاق میفتد، کمک می‌کند. این روغن باعث سلامت و مرطوب نگه داشتن موهای شما می‌شود و از رشد مو حمایت می‌کند. با‌این‌حال، هنوز هیچ مدرک علمی دقیقی وجود ندارد که نشان دهد روغن درخت چای به تنهایی رشد مو را تقویت می‌کند.
۳. مقابله با استرس اکسیداتیو
استرس اکسیداتیو به انواع مختلفی از آلوپسی (ریزش مو) مانند آلوپسی آره‌آتا (alopecia areata) تا تلوژن افلوویوم (telogen effluvium) منجر می‌شود. بر اساس نتایج تحقیقات فراوان، ترکیب اصلی روغن درخت چای یعنی Terpinen-4-ol، آنتی اکسیدانی مؤثر است که استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد.
البته شواهد بالینی اندکی وجود دارد که نشان می‌دهد که روغن درخت چای مستقیماً ریزش مو ناشی از این شرایط را کاهش می‌دهد اما خواص آنتی اکسیدانی آن در زمینه‌ی رفع ریزش مو امیدوارکننده است. به طور کلی تحقیقات نشان داده که روغن درخت چای در صورت ترکیب شدن با سایر مواد مانند ماینوکسیدیل می‌تواند نقش حمایتی در جلوگیری از ریزش مو داشته باشد.
۴. کاهش چربی موی سر
اگر موهای شما مستعد چرب شدن هستند، روغن درخت چای می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. این روغن، درمانی مؤثر برای آکنه است زیرا چربی پوست را کاهش می‌دهد و در کاهش سطح چربی پوست سر نیز مؤثر است.
البته گفته می‌شود که به کار بردن بیش از حد از هر اسانس روغنی روی موها در واقع موها را چرب‌تر نشان می‌دهد. بنابراین از این محصول کم استفاده کنید و از به کاربردن آن در موهای خشک خودداری کنید.
۵. رفع شپش سر
داشتن شپش سر همراه با خارش، بسیار ناخوشایند و ناراحت‌کننده است. خوشبختانه، خواص ضد میکروبی روغن درخت چای، آن را به درمان مؤثری برای شپش سر تبدیل کرده است. در مطالعه‌ای، این نتیجه حاصل شده که شستن موها دو بار در هفته با شامپو و نرم کننده‌ی روغن درخت چای (همراه با استفاده از اسپری محلول روغن درخت چای) منجر به کاهش ابتلا به شپش سر خواهد شد.
در حالی که شواهد برای استفاده از روغن درخت چای در مقایسه با سایر درمان‌های دارویی تأیید شده محدود بوده اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که برخی از شپش‌های سر نسبت به درمان‌های سنتی بدون نسخه مصونیت پیدا می‌کنند. بنابراین اگر درمان‌های دیگر جواب نداد، شاید استفاده از روغن درخت چای به عنوان درمان طبیعی و مؤثر شپش سر، ارزش امتحان کردن را داشته باشد.
۱۲۰,۰۰۰
۱۰۸,۰۰۰ تومان
۶. درمانی کاملا طبیعی
اگر بدانید روغن تراپی مو چیست و اطلاعاتی درباره‌ی خواص روغن نارگیل برای مو یا خواص روغن کرچک برای مو داشته باشید، کار شما با روغن درخت چای ساده‌تر خواهد بود. روغن درخت چای کاملاً طبیعی است و مضرات مواد شیمیایی را ندارد. به طور مثال بیشتر افراد با قرار گرفتن در معرض شپش سر اغلب به دنبال استفاده از درمان‌های شیمیایی مضر برای مهار آلودگی و جلوگیری از تکثیر این موجود زنده هستند. مطالعه‌ای نشان داد که روغن درخت چای، درمانی مؤثر در جلوگیری از تولید مثل شپش برای افرادی است که به دنبال درمانی جامع و دائمی برای شپش‌زدایی هستند.
روش استفاده روغن درخت چای برای مو
روغن درخت چای را می‌توان به دو روش به شکل روغن اسانس خالص یا به عنوان ماده‌ای فعال در شامپوها برای سلامت پوست سر استفاده کرد. به دلیل پتانسیل بالای ایجاد حساسیت هنگام استفاده از روغن درخت چای روی پوست سر، توصیه می‌شود قبل از استفاده آن را با روغن حامل یا یک روغن پایه گیاهی رقیق کنید.
روغن درخت چای مخصوصاً برای کسانی که پوست حساس‌تری دارند، بهتر است به عنوان شامپو به پوست سر مالیده شود تا خطر حساسیت یا تحریک به حداقل رسانده شود. همچنین قبل از به کار گرفتن هر گونه روش استفاده روغن درخت چای برای مو باید برچسب محصول را برای اطلاع از میزان این ماده در آن بررسی کنید زیرا غلظت بالاتر روغن درخت چای احتمال تحریک پوست سر را افزایش می‌دهد. بهتر است که مانند هر ماده‌ی جدید دیگری قبل از اعمال آن، ابتدا یک پچ کوچک پوستی را روی سر خود آزمایش کنید.
افزودن قطرات روغن درخت چای به شامپو
اولین نحوه استفاده روغن درخت چای برای مو اضافه کردن آن به شامپوی سر است. برای جلوگیری از تحریک پوست، روغن درخت چای را می‌توانید به شامپوی مورد علاقه‌ی خود اضافه کنید. دو تا سه قطره روغن درخت چای را به کف دست خود اضافه کنید و با مقدار معمولی شامپو مخلوط کنید. اجازه بدهید تا به مدت پنج دقیقه روی سر بماند. سپس آن را کاملاً با آب بشویید. از افزودن مستقیم روغن درخت چای به بطری شامپو خودداری کنید زیرا ممکن است لازم باشد در صورت تحریک، مصرف آن را قطع کنید.
روغن ماساژ برای پوست سر
روغن درخت چای را بعد از استفاده از شامپو با استفاده از نوک انگشتان خود استفاده کنید و آن را روی پوست مرطوب خود ماساژ دهید. از آنجایی که این کار، درمانی با قدرت جذب بالا است، برای جلوگیری از ایجاد تحریک، دو تا سه قطره روغن درخت چای را با یک روغن حامل دلخواه مانند روغن بادام یا روغن نارگیل مخلوط کنید. عمل ماساژ پوست سر، جریان خون را نیز افزایش می‌دهد که می‌تواند به رشد مو کمک کند.
ترکیب با ماسک مو
چند قطره روغن درخت چای را به حالت دهنده‌ی موی خود اضافه کنید تا شوره و خشکی سر را هم‌زمان درمان کند.
محصولات دیگر روغن درخت چای
وقتی خودتان ترکیب مخصوصی از روغن درخت چای تهیه می‌کنید، ممکن است ماده‌ای قوی‌تر از آنچه در نظر گرفته شده، ایجاد شود که می‌تواند باعث تحریک پوست شود. باید محصولاتی را خریداری کنید که از قبل حاوی روغن درخت چای هستند تا از غلظت آنها مطمئن شوید.
خواص روغن چای برای پوست
استفاده از روغن درخت چای برای پوست خواص زیادی دارد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم.
رفع آکنه‌ی پوستی
روغن درخت چای به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی ممکن است به درمان آکنه کمک کند.
نتایج یک بررسی که در سال ۲۰۲۳ انجام شد نشان داد که این خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی در کاهش ضایعات آکنه (که قابل مشاهده است) تأثیر زیادی دارد. همچنین کاربرد موضعی آن معمولاً خطر کمی دارد.
بهبود پوست چرب
یک بررسی محدود در سال ۲۰۱۷ نشان داد که استفاده‌ی منظم از ژل‌ها و شوینده‌های صورت حاوی روغن درخت چای به کاهش چربی پوست در افراد مبتلا به آکنه کمک می‌کند.
رفع خارش
رفع خارش یکی از فواید روغن درخت چای برای پوست محسوب می‌شود. روغن درخت چای با داشتن اثرات ضد التهابی، در کاهش و رفع خارش پوست نیز مؤثر است.
التیام زخم
روغن درخت چای به دلیل خواص ضد باکتریایی خود ممکن است روند بهبود زخم را سرعت ببخشد. البته با وجود اینکه روغن درخت چای و عصاره‌های آن ممکن است خواص ضد التهابی، ضد قارچی و ضد باکتریایی داشته باشند اما تحقیقات بیشتر برای ارزیابی کامل نقش احتمالی آنها در بهبود زخم و فواید روغن درخت چای برای صورت آسیب‌دیده هنوز ادامه دارد.
روش استفاده روغن درخت چای برای پوست
این مراحل را برای رقیق‌سازی و استفاده‌ی ایمن از روغن درخت چای دنبال کنید تا از خواص روغن چای برای پوست بیشتر بهره ببرید:
- ۱ تا ۲ قطره روغن درخت چای را با ۱۲ قطره روغن حامل ترکیب کنید. البته، مراقب استفاده از روغن‌های اضافی روی صورت خود باشید. هر نوع محصول روغنی پتانسیل ایجاد حساسیت را دارد.
- قبل از اینکه روغن درخت چای رقیق شده را روی صورت خود بمالید، یک تست کوچک روی قسمت داخلی آرنج خود انجام دهید. علائم حساسیت پوستی یا واکنش آلرژیک شامل خارش، قرمزی، تورم و سوزش است.
- قبل از استفاده از این روغن، صورت خود را با یک پاک کننده‌ی ملایم برای پوست‌های مستعد حساسیت بشویید و آن را خشک کنید.
- روغن درخت چای رقیق شده را با استفاده از یک پد پنبه‌ای به آرامی روی لکه‌های پوست خود بمالید.
- اجازه دهید تا روغن خشک شود. سپس مرطوب کننده‌ی معمولی خود را روی صورت بمالید.
- این کار را یک‌بار صبح و یک‌بار شب تکرار کنید.
مضرات و عوارض جانبی روغن درخت چای
روغن درخت چای زمانی که به صورت موضعی استفاده شود، اسانسی نسبتا ایمن خواهد بود. البته ممکن است تحریک پوستی خفیف تا متوسط (مانند بثورات، خارش و قرمزی) را به خصوص اگر غلظت بالاتری را به کار می‌برید، تجربه کنید. احتمال بروز عوارض جانبی عمده در صورت استفاده از روغن درخت چای با غلظت‌های ۲۵ درصد یا بالاتر وجود دارد.
واکنش‌های آلرژیک نیز ممکن است رخ دهد. بنابراین همان‌طور که اشاره کردیم، اگر قبلاً از روغن درخت چای استفاده نکرده‌اید، حتماً قبل از استفاده تست پچ را امتحان کنید.
مصرف روغن درخت چای می‌تواند عوارض جدی‌تری نیز داشته باشد. مواردی مبنی بر ابتلا به حالتی از بی‌قراری و گیجی، عدم توانایی در کنترل عضلات و حتی کمای کوتاه مدت پس از مصرف روغن درخت چای گزارش شده است. بنابراین روغن درخت چای را در غذای خود نریزید یا از آن به عنوان روغن برای پخت و پز استفاده نکنید.
کلام آخر
روغن درخت چای جایگزینی طبیعی و ارزان‌قیمت برای داروهای شیمیایی درمان اختلالات پوست و مو، محصولات مراقبت شخصی، ضدعفونی‌کننده‌ها و موارد دیگر است. با‌این‌حال، این ماده، درمانی جادویی نیست و برخی افراد ممکن است پس از استفاده از آن دچار تحریک پوستی یا واکنش‌های آلرژیک شوند.
روغن درخت چای باید طی چند روز پس از مصرف مداوم، علائم بیماری را از بین ببرد. البته ممکن است بهبودی کامل برخی از شرایط بیشتر طول بکشد. ممکن است برای جلوگیری از عود کردن بیشتر بیماری، نیاز باشد که استفاده از روغن درخت چای را ادامه دهید.
منابع: healthline , wimpoleclinic , byrdie
سوالات متداول
سؤالات رایجآیا روغن درخت چای می‌تواند باعث تحریک پوست سر شود؟
روغن درخت چای تا حد زیادی بی‌خطر محسوب می‌شود، اگرچه ممکن است باعث تحریک پوست شود. اگر این اتفاق افتاد، مصرف آن را قطع کنید و با یک متخصص مشورت کنید.
آیا روغن درخت چای در رفع شوره سر مؤثر است؟
به لطف داشتن خواص ضد باکتریایی، روغن درخت چای می‌تواند به رفع پوسته پوسته شدن و همچنین رفع شوره سر کمک کند.
آیا روغن درخت چای فواید دیگری برای پوست سر یا مو دارد؟
روغن درخت چای می‌تواند به درمان بیماری‌هایی مانند اگزما که باعث تحریک پوست سر می‌شود نیز کمک کند.
