مواد آرایشی |با گذر از دهلیزهاي تاریخ می بینیم که استفاده از مواد متعدد براي زیباتر نشان دادن چهره ها، از گذشته هاي دور میان زنان و مردان مرسوم بوده است. انسان هاي نخستین براي این منظور از مواد رنگی معدنی که از تنوع رنگی هم برخوردار بوده، استفاده می کردند.
مواد آرایشی سومری ها با محصولات امروزي قابل رقابت بوده است.مصری ها با سرب سفید، و پودر مرمر سبز چهره هایشان را نقاشی می کردند. نان مصري حتی کرم ضدآفتاب داشتند. بانوان ایرانی عصر هخامنشی نیز در 2000 سال پیش از میلاد با آرایش، چشمان خود را درشت تر جلوه می دادند.
بنابر اسناد تاریخی، زنان و مردان ایرانی از زعفران کرمی براي خوشبو کردن بدن تهیه می کردند. یونانیها که عادت آراستن هخامنشیان را می ستودند، با موادي از ترکیب نمکهاي جیوه محصولات آرایشی را درست می کردند. با گذشت زمان آرایش چهره همچنان جزو جدانشدنی زندگی انسانها بود تا آنکه با ایجاد کارخانه هاي سازنده این محصولات در سال 1920 میلادي کرمها، لوسیونها و شامپوها به بازار آمدند. از سال 1970 میلادي نیز کارخانه ها به تولید رنگهاي گوناگون براي آرایشهاي روز و شب پرداختند.
مطلب مرتبط: تاریخچه ی آرایش و زیبایی در جهان
امروزه در سراسر جهان صدها کارخانه به تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مشغولند و هر روزه بر تنوع محصولات آنان افزوده می شود، اما در کنار تولیدات سالم و استاندارد چنین کالاهایی، کسانی نیز به تولید محصولات تقلبی در این عرصه می پردازند.
استفاده از این مواد نه تنها به فرد زیبایی و نشاط نمی بخشند بلکه اثري از زشتی را بر چهره ها حک می کنند استفاده از لوازم آرایشی ومواد محافطت کننده پوست ،بخشی از عادات روزانه اغلب خانم ها است و بخشی از این افراد تا به حال مشکلات و عوارض ناشی از مصرف این مواد را حداقل یک بار تجربه کرده اند.
این عوارض می توانند پس از چند بار ویا چند سال استفاده بروز کند .بدیهی است که شدت و احتمال بروز عوارض در مواد آرایشی تقلبی ،بیشتر خواهد بود .90 %لوازم آرایشی مصرف شده د رکشور ما وارداتی است که برخی به صورت غیر مجاز وارد کشور می شوند .علت اصلی مصرف گسترده لوازم آرایشی تقلبی، ارزانی آنها است.
تقریباً اکثر مصرف کنندگان توجه کافی به کیفیت مواد آنها نمی کنند .از آنجا که کشور ایران سومین مصرف کننده لوازم آرایشی در خاورمیانه است و بیش از 50% لوازم آرایشی نظیرکرم پودر و رژلب و ریمل هاي آرایشی موجوددر بازار، تقلبی هستند، به هنگام خرید این لوازم باید دقت فراوانی به خرج دهیم.
از جمله عوارض عمومی و اختصاصی لوازم آرایشی و بهداشتی تقلبی عبارتند:
با توجه به وجود بیش از 800 ترکیب شیمیایی سمی و عصبی در مواد آرایشی و عطرهاي صنعتی، استفاده مداوم از لوازم آرایشی موجب جذب سالانه دو کیلو و 500 گرم مواد شیمیایی به بدن میشود. گفتنی است اغلب زنان بیش از 20 نوع مارك مختلف لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میکنند که این موضوع موجب افزایش خطرات ناشی از مصرف این نوع مواد میگردد.
تحقیقات نشان میدهد که مواد آرایشی میتوانند به رشد سلولهاي سرطانی کمک فراوانی کنند. ترکیب شیمیایی استفاده شده در مواد آرایشی مانند مواد محافظ از جمله مواد پارابن ها و فتالات ها ارتباطی مستقیم با رشد تومورهاي سرطان به ویژه تومورهاي سرطان سینه دارند.
سازندگان لوازم و مواد آرایشی سعی کردند تا استفاده از این ترکیب شیمیایی را در محصولات شامپوها و ژلهاي خود حذف و یا تا حد زیادي پایین آورند، اما در استفاده کمتر از آنها در مواد دیگر آرایشی نامؤفق بودند.
توصیه پزشکان به زنان این است که از مصرف مواد غیرمجاز بپرهیزند. چرا که استفاده از مواد شیمیایی آرایشی، انسان را به مرگ نزدیکتر میکند. در سالهاي اخیر با افزایش استفاده از مواد آرایشی در ایران توسط خانمها، آمار رشد بیماري سرطان سینه نیز افزایش یافته است.
شایعترین عارضه لوازم آرایشی به خصوص اجناس تقلبی است. احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در محلی که ماده آرایشی استفاده شده، شایعترین شکایت مصرف کنندگان است. سایر علائم عبارتند از: قرمزي، تورم، خارش و تاولهاي آبدار، کهیر، عفونت پوست، عفونت ریشه مو، تغییر رنگ پوست و آکنه.
برخی از مواد آرایشی خارجی ممکن است داراي فرآوردههاي دامی و حاوي کولاژن و ژلاتین باشند که باعث سرایت عارضه جنون گاوي به مصرف کننده میشوند. لازم به ذکر است که احتمال بروز این مشکل در مورد لوازم آرایشیهاي تقلبی زیاد است چرا که کارخانههاي معتبر معمولاً دست به چنین ریسکی نمیزنند.
شایعترین نوع موجود و یکی از قدیمیترین مواد سرطانزا براي انسان است که توسط قارچها تولید میشوند. مصرف محصولات آرایشی آلوده به آنها میتواند منجر به صدمات کبدي حاد شود. میزان این ماده سمی در مواد آرایشی تقلبی، بالاتر از حد مجاز بوده و به راحتی از روي پوست، جذب بدن میگردد.
استفاده از مواد روغنی به عنوان تقلب در لوازم آرایشی غیراستاندارد باعث ایجاد جوش سر سیاه و آکنه در فرد مصرف کننده میگردد.
بسیاري از شرکتهاي تولید کننده محصولات آرایشی و بهداشتی در محصولات خود از بقایاي جنینی مانند جفت استفاده میکنند که این کار موجب ایجاد نگرانیهایی از جهت انتقال بیماريهایی مثل ایدز و هپاتیت گردیده است. جفت لایه تغذیه کننده جنین در رحم است که پس از تولد دور ریخته میشود. در حال حاضر استفاده از آن در محصولات آرایشی ممنوع شده ولی برخی کارخانههاي تولیدکننده ادعا میکنند که مواد موجود در جفت، موجب رشد بافتی و برطرف شدن چین و چروك پوست میشود. سازندگان مواد آرایشی از جفت، تلاش میکنند با الکل و سایر مواد پاك کننده، جفت را از آلودگی میکروبی پاك نمایند. اما همچنان امکان انتقال ویروس ایدز و هپاتیت وجود خواهد داشت.
عوارض عمومی که در اثر مصرف مواد آرایشی
عوارض عمومی که در اثر مصرف مواد آرایشی ممکن است پدید آید، به شکل و فرم فرآورده ارتباطی ندارد اما عوارض اختصاصی هر محصول، با توجه به مواد شیمیایی به کار رفته در ساخت و فرمولاسیون آن مشاهده میگردد که عبارتند از:
ریزش مو در اثر رنگ موهاي غیرمجاز تقریباً به پدیدهاي رایج بدل گردیده است. در برخی موارد نیز پیاز موي سر فرد استفاده کننده، به سبب مصرف این مواد، سوخته و باعث طاسی غیرقابل برگشت و یا سبب ایجاد تاول بر روي پوست سر شده است. استفاده از رنگ مو ممکن است به التهاب پوست صورت و یا در موارد شدیدتر به تورم صورت منجر شود . از عوارض دیگر رنگ موها، موخوره، شکنندگی و گره خوردگی موها می باشد.
گروهی از متخصصان اعلام کردهاند که بیش از نیمی از رژ لبها حاوي سرب هستند. آزمایش روي محصولات 33 شرکت تجاري تولید کنندة رژ لب نشان داد که 61 درصد از این محصولات میزان بالایی سرب دارند. سرب مادهاي سمی است که تأثیر بسزایی بر اعصاب میگذارد. آلودگی سرب در دراز مدت، سبب کاهش یادگیري و ایجاد اختلالات رفتاري در افراد میشود. مصرف مقادیر سمی سرب، موجب کاهش بهره هوشی شده و پرخاشگري را در افراد افزایش میدهد. زنان باردار و کودکان نیز از آسیبپذیرترین گروهها در برابر آلودگی با سرب محسوب میشوند، چراکه این ماده به راحتی از جفت عبور کرده و وارد مغز جنین میشود و از رشد و تکامل طبیعی آن جلوگیري میکند.
کالاهاي بدون برچسب فارسی حتما قاچاق اند مهمترین مشخصه براي شناخت کالاهاي آرایشی و بهداشتی استاندارد، وجود برچسب فارسی بر روي این کالاها است.
اگرآن دسته از اقلام آرایشی که امکان ورود آنها به دستگاه گوارشی بدن وجود دارد، غیر استاندارد باشند، سرب و آرسنیک موجود در آن جذب خون شده و عوارض شدیدي را به دنبال خواهد داشت. به طور کلی بر روي فرآوردههاي بهداشتی و آرایشی تولید داخل کشور باید برچسب فارسی شامل مشخصات پروانه ساخت وزارت بهداشت، تاریخ تولید، تاریخ انقضا، سري ساخت، نام کارخانه تولید کننده و ترکیبات تشکیل دهنده فرمولاسیون درج شود، چرا که به عنوان نمونه چنان چه فردي به ماده خاصی حساسیت داشته باشد، از طریق این برچسب میتواند فرمولاسیون آن کالا را نگاه کرده و درصورت وجود آن ماده خاص در کالا، آن را خریداري نکند و یا در صورت نامناسب بودن محصول، از طریق وجود نام تولیدکننده و کارخانه، آن را ارجاع خواهد داد.
تقریبا هیچ کدام از محصولات آرایشی و بهداشتی تبلیغ شده در ماهواره، از فیلتر وزارت بهداشت رد نشده اند.
فروشندگان این محصولات در تبلیغات خود در شبکه هاي ماهوارهاي فقط یک شماره تلفن اعلام میکنند و آدرس مشخصی در اختیار مشتریان قرار نمیدهند. به همین دلیل، برخی افراد پس از پرداخت هزینه هاي زیاد، این محصولات را خریداري و مصرف میکنند و پس از مدتی پوست آنها دچار حساسیت میشود، ولی نمیتوانند .به مرجعی شکایت کنند، چون کسی مسوولیت عوارض به وجود آمده را نمی پذیرد افراد براي استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی در درجه اول باید با پزشک معتمد خود مشورت نمایند و در درجه دوم از موادي که داراي مجوز وزارت بهداشت .هستند، استفاده کنند.
توصیه هایی جهت مصرف کنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی
- استفاده از محصولات داخلی داراي پروانه هاي بهداشتی ساخت
- بهتراست فقط از لوازم آریشی وبهداشتی داراي مجوز ورود از وزارت بهداشت و درمان هستند استفاده نمایید که اغلب آنها داراي برچسب فارسی نویس هستند واطلاعاتتی نظیر تاریخ تولید وانقضاء ،نام کشور سازنده ،نام شـرکت وارد کننـده وفرمـول سـاخت محصـول وبرخـی اطلاعات مفید دیگر چاپ می شود.
- عدم خرید محصولات آرایشی و بهداشـتی از دسـت فروشـیها و تهیه آنها از مراکز پخش و نمایندگیهای معتبر
- درانتخاب لوازم آرایشی وبهداشتی دقت بسیار به خرج دهید وتنها به صرف ارزانی وتنوع ،لوازم تقلبی وفاقد کیفیت خریداري نکنید ،چرا کـه در دراز مدت مجبور خواهید شد با مراجعه به پزشک هزینـه بسـیاري براي بهبود سلامتی از دست رفته تان صرف کنید عـدم اسـتفاده از فرآورده هاي آرایشی و بهداشتی مشترك
- نگهداري فرآورده هاي آرایشی و بهداشتی دور از نور آفتاب
- عدم استفاده از فرآورده هاي آرایشی و بهداشتی که بـو ،رنـگ و شکل ظاهري آن تغییر کرده است.
- بسته نگداشتن در محصول بعد از استفاده از آن عمر مفید فرآورده هاي آرایشی به طور معمول براي کرم ها و رژلب ها یک سال ،ریمل و خط چشم سه تا چهار ماه و پودرها و سایه ها دو سال است .