آیا موهای شما زیر دوش می‌ریزند؟ مطمئنا مشاهده‌ی مقدار زیادی مو در حمام می‌تواند نگران‌کننده و حتی هشداردهنده باشد. ریزش مو در زیر دوش کاملا طبیعی است. همه‌ی افراد صرف‌نظر از جنسیت خود با این پدیده روبه‌رو می‌شوند. اما ریزش موی شدید یا ایجاد لکه‌های طاسی نشان‌دهنده‌ی یک مشکل جدی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ علت ریزش مو در حمام را بررسی می‌کنیم و راه‌های پیشگیری از آن را توضیح می‌دهیم. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
چه تعداد ریزش مو در حمام طبیعی است؟
به فرآیندی که طی آن‌ها موها رشد می‌کنند و می‌ریزند، چرخه‌ی مو می‌گویند. این چرخه شامل سه مرحله‌ی اصلی است:
- آناژن: در این مرحله، مو به‌طور فعال در حال رشد است. تقریبا ۸۵ تا ۹۰ درصد موهای سر در هر لحظه در فاز آناژن قرار دارند.
- کاتاژن: یک دوره‌ی کوتاه و موقت است که طی آن فولیکول مو شروع به کوچک شدن می‌کند و رشد مو متوقف می‌شود. حدود ۱۰ درصد موها در هر لحظه در فاز کاتاژن هستند.
- تلوژن: در این مرحله، مو وارد دوره‌ی استراحت می‌شود و هیچ رشدی ندارد. در پایان فاز تلوژن، مو از فولیکول جدا می‌شود و می‌ریزد. بعد از آن، فولیکول مو به مرحله‌ی آناژن برمی‌گردد تا چرخه‌ی رشد جدید را شروع کند. تقریبا ۵ تا ۱۰ درصد موها در هر لحظه در فاز تلوژن قرار دارند.
چرخه‌ی مو باعث می‌شود به‌طور هم‌زمان تعدادی از موها در حال رشد باشند، تعدادی از آن‌ها فاز کاتاژن را سپری کنند و مابقی در فاز تلوژن به‌سر ببرند. درنتیجه، متعادل بودن این چرخه به حفظ حجم طبیعی موها کمک می‌کند و جلوی طاسی را می‌گیرد.
در یک مطالعه مشاهده شد وقتی بین فازهای مختلف رشد مو تعادل برقرار است، به‌طور میانگین در طول روز ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو می‌ریزد. ریزش موی طبیعی در فاز تلوژن رخ می‌دهد. اگر فازها نامتعادل باشند و موهای بیشتری وارد فاز تلوژن شوند، در طول روز تعداد زیادی از تار موهای خود را از دست می‌دهید.
شواهد در مورد مقدار طبیعی ریزش مو در حمام نشان می‌دهد در روزهایی که دوش می‌گیرید حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تار مو از دست می‌دهید. چون حرکت دست‌ها هنگام شست‌وشو باعث می‌شود موهای سست که قرار است در آینده بریزند، از پوست سر جدا شوند. با این حال، روز بعد نباید مقدار زیادی مو از دست بدهید. اگر ریزش موی شدید در روزهای بعد هم ادامه پیدا کند، باید برای مشخص شدن علت آن نزد پزشک بروید.
کسانی که دیر به دیر به حمام می‌روند و فقط یک یا ۲ بار در هفته موها‌یشان را می‌شویند ممکن است به‌دلیل تجمع چربی اضافی و محصولات بهداشتی که روی موها استفاده کرده‌اند، در حمام ریزش موی بیشتری را تجربه کنند. البته رشد موهای جدید این ریزش مو را جبران می‌کند.
علت ریزش مو در حمام چیست؟
همان‌طور که گفته شد، در حمام گرمای آب و ماساژ پوست سر باعث می‌شود موهایی که در مرحله‌ی تلوژن (مرحله‌ی استراحت) هستند راحت‌تر بریزند. این پدیده طبیعی است و مشکل خاصی برای شما ایجاد نمی‌کند. اما اگر احساس می‌کنید تعداد موهایی که زیر دوش از دست می‌دهید بیشتر از حد طبیعی است، باید علت زمینه‌ای آن را پیدا کنید. از دلایل احتمالی این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس فیزیکی یا عاطفی: تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium) یکی از دلایل ریزش شدید مو در حمام است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تعداد زیادی از موها وارد فاز تلوژن می‌شوند و به‌راحتی می‌ریزند. بر اساس تحقیقات، استرس رایج‌ترین محرک تلوژن افلوویوم است. ریزش موی ناشی از استرس معمولا دائمی نیست و پس از حذف عوامل استرس‌زا برطرف می‌شود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی به‌عنوان مثال مشکلات غده‌ی تیروئید و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) هم می‌توانند علت ریزش مو در حمام باشند.
- کمبود مواد مغذی: رژیم غذایی نامناسب و کمبود مواد مغذی ممکن است باعث ریزش مو شود. کمبود آهن، زینک (روی)، سلنیوم، نیاسین (ویتامین B3)، فولات (ویتامین B9)، ویتامین‌های A، D و E، اسیدهای چرب، اسیدهای آمینه و آنتی‌اکسیدان‌ها احتمال ریزش مو را افزایش می‌دهد.
- کاهش وزن ناگهانی: اگر در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی وزن کم کنید، ممکن است با مشکل تلوژن افلوویوم و ریزش شدید مو مواجه شوید.
- دوش گرفتن با آب داغ: شستن موها با آب بسیار داغ می‌تواند روغن طبیعی مو و پوست سر را از بین ببرد و منجر به خشکی و خارش شود. با گذشت زمان، این امر ممکن است فولیکول‌های مو را ضعیف کند و ریزش مو را افزایش دهد. بنابراین استفاده از آب ولرم کلید حفظ سلامت مو است.
- استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب: گاهی‌اوقات علت ریزش مو در حمام به استفاده از محصولات مراقبت از موی نامناسب یا حاوی مواد خشن مربوط می‌شود. به‌عنوان مثال، استفاده‌ی بیش از حد از شامپوهای حاوی سولفات ممکن است مو را خشک کرده و آن را مستعد شکستگی کند.
- استفاده‌ی بیش از حد از ابزارهای حالت‌دهنده‌ی حرارتی: ابزارهای حرارتی از جمله اتوهای صاف‌کننده یا فر‌کننده ممکن است به مو آسیب برسانند و در نهایت به تشدید ریزش مو منجر شوند. بنابراین سعی کنید استفاده از این ابزارها را به حداقل برسانید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید استرس دلیل ریزش موی شما نیست یا هنوز مطمئن نیستید که چرا در هنگام دوش گرفتن مقدار زیادی مو از دست می‌دهید، به پزشک مراجعه کنید.
الگوی ریزش مو یکی از علائمی است که می‌تواند ضرورت مراجعه به پزشک را نشان دهد. اگر به تلوژن افلوویوم مبتلا باشید، ریزش مو در سرتاسر سر رخ می‌دهد و در نهایت باعث کم‌پشت شدن موهایتان می‌شود. در سایر موارد ممکن است ریزش موی تکه‌ای را تجربه کنید که به این وضعیت آلوپسی آره‌آتا (Areata alopecia) می‌گویند. در صورت مشاهده‌ی هر یک از این موارد باید برای درمان ریزش مو نزد پزشک بروید.
متخصص پوست و مو بهترین شخصی است که می‌تواند علت ریزش موی شدید را شناسایی کند و به شما در زمینه خرید سرم و اسپری مو، محصولات تقویت مو و ماسک مو برای جلوگیری از ریزش مو راهنمایی تخصصی ارائه دهد. همچنین در صورت لزوم قادر است برایتان دارو تجویز کند.
روش‌های جلوگیری از ریزش مو در حمام
برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی مو یا ریزش آن می‌توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
۱. استرس‌تان را کنترل کنید
کنترل استرس همیشه امکان‌پذیر نیست. اما اگر فکر می‌کنید استرس شدید علت ریزش مو در حمام است، برای پیدا کردن منبع آن تلاش کنید. کاهش یا حذف منبع استرس می‌تواند به توقف ریزش مو کمک کند و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. علاوه بر این، از ورزش، مدیتیشن و خواب کافی غافل نشوید. همچنین سعی کنید هر روز حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه وقت برای خودتان اختصاص دهید.
۲. رژیم غذایی خود را اصلاح کنید
از آنجا که مو از پروتئین ساخته شده است، مصرف غذاهای غنی از پروتئین به قوی و سالم نگه داشتن آن کمک می‌کند و جلوی ریزش بیش از حد مو را می‌گیرد. غذاهای غنی از آهن، زینک، سلنیوم، فولات، ویتامین A و ویتامین D هم می‌توانند فواید زیادی برای مو داشته باشند.
مصرف غذاهای سالم و مغذی به‌ویژه انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ بهترین اقدام برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن است. با این حال، اگر این کار برایتان امکان‌پذیر نیست، با پزشک در مورد ضرورت مصرف مکمل غذایی مشورت کنید.
نکته:
مصرف غذاهای پرچرب، فرآوری‌شده یا شیرین و نوشیدنی‌های گازدار شیرین مانند نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا را کاهش دهید. مصرف این محصولات در مقادیر کم مشکل‌ساز نیست. اما استفاده‌ی منظم از آن‌ها می‌تواند بر سلامت موهای شما تاثیر بگذارد.
۳. مراقب موهایتان باشید
استفاده‌ی زیاد از ابزارهای حالت‌دهنده‌ی حرارتی، برس زدن خشن و انتخاب محصولات بهداشتی حاوی مواد شیمیایی قوی همگی به شکستگی مو منجر می‌شوند و میزان ریزش آن را افزایش می‌دهند. از این‌رو توصیه می‌شود میزان استفاده از ابزارهای حرارتی را کاهش دهید، از شامپوی ملایم استفاده کنید، موهایتان را به‌آرامی شانه بزنید یا آن‌ها را خیلی محکم نبندید.
اگر مجبور به استفاده از سشوار یا اتوی مو هستید، دما را روی کمترین درجه تنظیم کرده و برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی مو از اسپری محافظ حرارتی استفاده کنید.
۴. از شانه‌ی دندانه پهن استفاده کنید
شانه زدن موها بعد از حمام ممکن است باعث ریختن آن‌ها شود. برای جلوگیری از این امر، از یک شانه‌ی دندانه پهن استفاده کنید. این نوع شانه به‌دلیل فاصله‌ی زیاد بین دندانه‌ها، به‌آرامی از میان موها می‌گذرد و فشار کمتری به ریشه‌ی آن‌ها وارد می‌کند.
۵. از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بپرهیزید
تماس بیش از حد با اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید روی سلامت پوست سر و فولیکول‌های مو تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش ریزش مو می‌شود. به همین دلیل، برای محافظت از موهای خود در برابر نور خورشید باید از کلاه یا روسری استفاده کنید.
۶. پوست سر خود را تغذیه کنید
تمیز نگه داشتن پوست سر و تغذیه‌ی کردن آن خطر ریزش موی شدید را در هنگام دوش گرفتن کاهش می‌دهد و به داشتن موهای سالم و درخشان کمک می‌کند. بی‌توجهی به پوست سر ممکن است به انسداد فولیکول‌های مو و خشکی شود و احتمال ریزش مو را افزایش دهد.
برای حفظ سلامت پوست سر توصیه می‌شود از روغن داغ استفاده کنید. ماساژ دادن پوست سر با انواع روغن مو به حذف سلول‌های مرده و جلوگیری از تجمع محصولات بهداشتی کمک می‌کند، گردش خون را بهبود می‌بخشد و مواد مغذی ضروری را در اختیار فولیکول‌های مو قرار می‌دهد.
کلام پایانی
ریزش مو در حمام یک نگرانی شایع است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. این موضوع نه‌تنها از نظر ظاهری، بلکه از جنبهی روانی برای بسیاری از افراد نگران‌کننده است. در بیشتر موارد، علت ریزش مو در حمام به شست‌وشوی سر و تماس آن با آب و مواد شوینده مربوط می‌شود. اما استرس، تغییرات هورمونی، تغذیه‌ی ناسالم و استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب می‌تواند آن را تشدید کند.
اگر موهای شما با سرعت زیاد یا به‌صورت تکه‌ای می‌ریزند، به جای نگرانی یا امتحان کردن درمان‌های مختلف به متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا علت مشکل‌تان را مشخص کند و بهترین راهکار را برای درمان آن ارائه دهد. درمان به‌موقع ریزش مو از بروز آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری می‌کند و سلامت موها را بهبود می‌بخشد.
منابع: healthline, stylecraze, health.clevelandclinic
سوالات متداول
چرا ریزش مو در حمام بیشتر به چشم می‌آید؟
چون شست‌وشو و ماساژ پوست سر باعث می‌شود موهایی که در مرحله‌ی تلوژن قرار دارند راحت‌تر از ریشه جدا شوند.
آیا کم‌آبی بدن باعث ریزش مو می‌شود؟
بله، کم‌آبی می‌تواند باعث ریزش مو شود. هیدراته نگه داشتن بدن و پیروی از رژیم غذایی متعادل به حفظ سلامت موها و پوست سر کمک می‌کند و جلوی تشدید ریزش مو را می‌گیرد.
آیا اضطراب باعث ریزش مو می‌شود؟
آیا ریزش مو در حمام نشانه‌ی یک مشکل جدی است؟
ریزش مو در حمام معمولا بخش طبیعی چرخه‌ی مو است. اما اگر با افزایش ناگهانی یا غیرعادی همراه باشد، ممکن است از یک مشکل جدی خبر دهد. در این شرایط برای مشخص شدن دلایل ریزش مو در حمام باید از پزشک کمک بگیرید.
