کمر درد یکی از مشکلات رایجی است که همه‌ی ما حداقل یک بار در زندگی خود با آن مواجهه شده‌ایم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید کمر درد اصلی‌ترین و شایع‌ترین دلیل غیبت از کار و همینطور از کار افتادگی افراد شاغل به شمار می‌آید. اکثر مردم با ورود به دهه‌ی ۲۰ سالگی خود کمر درد را تجربه می‌کنند؛ اما علت بروز این مشکل دقیقا چیست؟ چطور می‌توان از آن جلوگیری کرد؟ چگونه می‌توانیم کمر درد خود را درمان کنیم؟ برای پیدا کردن پاسخ سوالات خود درباره‌ی این مشکل جسمانی تا آخر این مطلب از دیجی‌کالا مگ با ما همراه باشید.
کمر درد چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم به سراغ بررسی عادات ناسالمی که باعث کمر درد میشوند برویم باید بدانیم که وقتی درباره‌ی این مشکل حرف می‌زنیم منظورمان دقیقا چه چیزی است. در واقعیت، کمر به ناحیه‌ی زیر قفسه‌ی سینه تا پایین‌ترین نقطه‌ی ستون فقرات گفته می‌شود که به مرور زمان و به دلایل مختلفی چون افزایش سن و وضعیت بدنی نامناسب ممکن است آسیب ببیند. همانطور که گفتیم تقریبا همه‌ی افراد در مقطعی از زندگی خود کمر درد شدید یا خفیفی را تجربه می‌کنند. در بعضی مواقع خاص بروز این مشکل میتواند راه رفتن، خوابیدن و انجام فعالیت‌های روزمره را برای فرد دشوار یا غیرممکن کند.
علت کمر درد چه بوده و انواع آن چیست؟
درد کمر میتواند به دلایل مختلفی بروز پیدا کند اما در بیشتر مواقع به یک اختلال یا بیماری زمینه‌ای دیگر مرتبط است. اختلالاتی که می‌توانند به عنوان علت درد کمر شناخته شوند را در زیر به شما معرفی کرده‌ایم.
- رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضلات: ماهیچه‌ها و رباط‌های پشت انسان ممکن است در اثر فعالیت بیش از حد کشیده یا پاره شوند. علاوه بر این، انجام حرکات ناگهانی هم میتواند باعث رگ به رگ یا کشیده شدن آن‌ها شود. این نوع کمردرد معمولا با احساس گرفتگی و درد در ناحیه‌ی پایینی ستون فقرات و همچنین اسپاسم عضلانی همراه است.
- فتق دیسک: فتق دیسک که با نام پارگی دیسک هم شناخته می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف اطراف دیسک به طناب نخاعی یا ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. همین موضوع باعث می‌شود تا بافت نرمی که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارد خارج از موقعیت معمول خود قرار بگیرد یا به عبارتی بیرون بزند. این عارضه معمولا در اثر افزایش سن، بلند کردن اجسام سنگین یا وارد شدن آسیب شدید به بدن برای انسان رخ می‌دهد. فتق دیسک معمولا با درد در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، بی حسی یک طرف از بدن و ضعف عضلانی همراه است.
- سیاتیک: عصب سیاتیک ستون فقرات انسان را به پاهای او متصل میکند. اگر فتق دیسک، سیاتیک را تحت فشار بگذارد شما به عارضه‌ی آسیب عصب سیاتیک مبتلا خواهید شد. این مشکل جسمانی معمولا با احساس درد، سوزن سوزن شدن و سوزش در کف پاها و کمر همراه است.
- تنگی کانال نخاعی کمری: تنگی کانال نخاعی کمری به باریک شدن فضای بین ستون فقرات و تحت فشار قرار گرفتن نخاع و اعصاب آن گفته می‌شود. این عارضه در اکثر مواقع با تخریب دیسک‌های بین مهره‌ای همراه است که دست آخر به متراکم و فشردن شدن ریشه‌های عصبی یا نخاع، توسط خارهای اسخوانی یا بافت‌های نرم می‌انجامد. بی‌حسی، ضعف و گرفتگی ناحیه‌ی کمر در کنار بخش‌های دیگر بدن از علائم تنگی کانال نخاعی کمری است.
- انحراف ستون فقرات: به طور کلی سه نوع انحراف ستون فقرات وجود که با نام‌های اسکولیوز، کیفوز و لوردوز شناخته میشوند. هر یک از این انحرافات می‌توانند با تحت فشار قرار دادن ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و مهره‌های بدن باعث بروز درد و همینطور وضعیت بدنی نامناسب شوند.
- آرتروز: آرتروز یا استئوآرتریت (Osteoarthritis) یک بیماری مفصلی غیرقابل درمان است که با از بین رفتن غضروف مفصل و رشد غیرطبیعی استخوان‌ها به وجود می‌آید. این عارضه معمولا باعث درد، خشکی و ورم کمر یا سایر نقاط بدن مانند زانوها و دست‌ها می‌شود.
- مشکلات جسمانی دیگر: علاوه بر موارد بالا، اگر به بیماری‌هایی چون مشکلات مربوط به کلیه و مثانه، آندومتریوز، کیست تخمدان، فیبروم رحمی، عفونت‌های ستون فقرات و سرطان نخاع مبتلا باشید ممکن است کمردرد شدید را تجربه کنید.
۵۲۰,۰۰۰
۳۷۰,۰۰۰
تومان
۸۵۰,۰۰۰
۶۱۰,۰۰۰
تومان
علت‌های بروز کمر درد موقتی
در کنار بیماری‌های زمینه‌ای بالا شما ممکن است به دلایل دیگری هم کمر درد را تجربه کنید. این دلایل عبارتند از:
- بارداری: زنان باردار به دلیل وجود جنین در رحم، تغییرات هورمونی و افزایش وزن در این دوران، به خصوص در سه ماه‌ی دوم و سوم، کمردرد خفیف تا شدیدی را تجربه می‌کنند.
- دردهای قاعدگی: برخی از افراد در طول قاعدگی خود با بروز درد و گرفتگی در ناحیه‌ی کمر خود مواجهه میشوند.
علائم و نشانه‌های تشخیص کمر درد
برخلاف تصور بسیاری از افراد کمردرد میتواند شامل طیف وسیعی از علائم باشد؛ این یعنی در کنار داشتن احساس درد مداوم در این ناحیه ممکن است نشانه‌های زیر را هم مشاهده کنید.
- احساس درد در کمر هنگام نشستن یا دراز کشیدن برای مدتی طولانی
- احساس درد در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین و خم شدن
- احساس گرفتگی و کرختی در ناحیه‌ی کمر در صورت عدم تحرک برای مدتی طولانی
- بروز بی‌حسی یا احساس ضعف در ناحیه‌ی کمر
- عدم توانایی برای صاف ایستادن و داشتن وضعیت بدنی مناسب
- درد شدید و اسپاسم عضلانی پس از وارد شدن فشار به ناحیه‌ی کمر
علائم زیر بسیار نادرتر و البته شدیدتر از علائم بالا هستند و در صورت مواجهه شدن با آن‌ها بهتر است در اسرع وقت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
- گسترش پیدا کردن درد به ناحیه‌ی باسن و ران‌های پا
- کاهش وزن ناخواسته به صورت تدریجی
- تب و از دست دادن توانایی کنترل دفع روده‌ای
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به کمر درد هستند؟
برخی از افراد نسبت به سایر مردم بیشتر در معرض ابتلا به کمردرد و یا بیماری‌های زمینه‌ای مربوط به آن هستند. عواملی که شما را در معرض بروز این عارضه قرار می‌دهند عبارتند از:
- سن: کسانیکه بالای ۳۰ سال سن دارند بیشتر از افراد دیگر دچار کمر درد میشوند. دیسک‌های مهره‌ای با افزایش سن از بین می‌روند و همین موضوع باعث بروز مشکلات مختلف می‌شود.
- وزن: افرادی که شاخص توده‌ی بدنی (BMI) بالای ۲۵ دارند یا به عبارتی با اضافه وزن و چاقی روبرو هستند بیشتر از افراد دیگر با مشکل کمر درد روبرو میشوند. اضافه وزن به مفاصل و دیسک‌های شما فشار و آسیب وارد میکند.
- ضعف عضلات مرکزی: اگر عضلات ناحیه‌ی شکم ضعیف باشند، آن‌ها نمی‌توانند از ستون فقرات شما حمایت کنند و همین منجر به کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر می‌شود.
- مشاغل و سرگرمی‌های سنگین: کسانیکه به واسطه‌ی شغل یا سرگرمی خود باید دائما خم شوند و اجسام سنگین را بلند کنند بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر آسیب‌دیدگی ناحیه‌ی ستون فقرات و بروز کمر درد هستند.
نحوه‌ی تشخیص کمر درد
یک پزشک متخصص برای تشخیص کمردرد تمام سوابق پزشکی و همچنین علائم فعلی شما را مورد بررسی قرار می‌دهد. او برای اینکه بفهمد درست در کدام قسمت از بدن خود احساس درد می‌کنید و این درد تا چه اندازه بر دامنه‌ی حرکتی شما تاثیر می‌گذارد، یک معاینه‌ی فیزیکی کامل انجام می‌دهد. علاوه بر این‌ها، پزشک شما ممکن است پاسخ‌های بدنتان را به تست‌های مختلف تحت نظر بگیرد تا بداند کمر دردتان روی اعصابتان هم تاثیر می‌گذارد یا خیر. برای بررسی این وضعیت و پیدا کردن علت بروز کمر درد پزشک شما به جواب آزمایش‌های زیر نیاز پیدا میکند:
- تست‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی
- تست الکترومیوگرافی (EMG) برای بررسی عملکرد اعصاب و عضلات
- آزمایش خون یا ادرار برای بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند سنگ کلیه
- آزمایش تراکم استخوان برای بررسی وضعیت قدرتی استخوان‌های کمر
معرفی و بررسی روش‌های درمان کمر درد
در بسیاری از موارد افرادی که دچار کمردرد خفیف تا متوسط شده‌اند در کنار استراحت کردن با انجام درمان‌های خانگی مانند گرما درمانی و سرما درمانی بهبود پیدا می‌کنند. یک حمام با آب گرم، خوابیدن به پهلو یا گذاشتن کمپرس یخ میتواند تا حد زیادی کمردرد را کاهش دهد. در کنار این کارها شما می‌توانید از داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای رفع کمر درد خود استفاده کنید. اگر درد کمرتان شدید است و با هیچ یک از راهکارهای درمانی خانگی بهبود پیدا نمی‌کند باید به سراغ مشورت با یک پزشک متخصص و امتحان روش‌های زیر بروید.
- تجویز دارو: پزشک شما ممکن است در مرحله‌ی اول استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی یا داروهای مسکن را به شما توصیه کند. اگر در کنار کمر درد، اسپاسم عضلانی را هم تجربه می‌کنید احتمالا باید از داروهای شل‌کننده‌ی عضلات هم استفاده نمایید.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی میتواند عضلات شما را برای حمایت از ستون فقراتتان تقویت کند. این روش همچنین به بهبود وضعیت بدنی و از بین بردن نقص‌های جسمانی ناشی از طرز نشستن یا ایستادن نامناسب کمک میکند.
- ماساژ درمانی و تمرینات کششی: انجام تمرینات کششی و ماساژ درمانی میتواند باعث از بین رفتن گرفتگی عضلات، کاهش درد و بهبود وضعیت بدنی شود. برای امتحان این روش می‌توانید به سراغ راهنمای تمرینات اصلاحی در خانه بروید.
- انجام تزریقات: پزشک شما ممکن است تزریق استروئید اپیدورال کمری را برای مدیریت و کاهش کمر درد مزمن ناشی از تحریک و التهاب ریشه‌های عصبی نخاعی به شما توصیه کند.
- جراحی: برخی آسیب‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای که باعث بروز کمر درد میشوند باید برای درمان تحت عمل جراحی قرار بگیرند. پزشک زمانی این روش را به شما توصیه میکند که از راهکارهای درمانی دیگر نتیجه نگرفته باشید.
چگونه از کمر درد پیشگیری کنیم؟
راه‌های زیادی برای پیشگیری از بروز کمر درد وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید به جلوگیری از آسیب‌دیدگی و در نتیجه جلوگیری از درد کمر کمک کنید.
- کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- حفظ وضعیت جسمانی مناسب و اصلاح فرم بدن
- ترک سیگار برای جلوگیری از تخریب دیسک ستون فقرات
- خودداری از پوشیدن کفش پاشنه بلند و غیرطبی
- گرم کردن بدن قبل از انجام انواع فعالیت‌های بدنی
- اصلاح وضعیت خوابیدن و دراز کشیدن روی یک سطح صاف
تمرینات کششی برای درمان درد کمر
فرقی نمی‌کند که بخواهید از کمر درد جلوگیری نمایید یا درد فعلی آن را درمان کنید؛ چرا که با قرار دادن این چهار تمرین کششی زیر در برنامه‌ی روزانه‌ی خود به عنوان بهترین ورزش برای درمان کمردرد می‌توانید تا حد زیاد به هدف خود برسید. اگر کمر دردی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای خاص دارید باید پیش از شروع هر نوع فعالیت ورزشی جدیدی با پزشک خود مشورت کنید.
تمرین اول
تمرین اول که با نام «کشش زانو به سینه» شناخته می‌شود به رفع گرفتگی و درد کمر، باسن و ران کمک میکند. برای انجام این تمرین طبق مراحل زیر پیش بروید.
- به پشت دراز بکشید و کف هر دو پای خود را روی زمین قرار دهید.
- یکی از پاهای خود را به طور کامل صاف کنید و پای دیگر خود را تا روی قفسه‌ی سینه‌ی خود بیاورید و در آغوش بگیرید.
- به مدت یک دقیقه این کار را انجام دهید و سپس آن را برای پای دیگر خود هم تکرار کنید.
تمرین دوم
تمرین بعدی که «ژست کودک» نام دارد یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین حرکات یوگا است و میتواند در عصلات پا، باسن، ران‌ها و کمر کشش ایجاد کند.
- کف دست‌ها و زانوهای خود را روی زمین قرار دهید.
- بدن خود را به سمت عقب ببرید؛ به طوریکه پشتتان را روی پاشنه‌های پای خود حس کنید.
- دست‌های خود را در همین حالت به سمت جلو دراز کنید و پشت خود را روی پاشنه‌های پا فشار دهید.
- به مدت یک دقیقه این حالت را حفظ کنید.
تمرین سوم
تمرین سومی که می‌خواهیم به شما آموزش بدهیم «حرکت سوزن نخ» نامیده می‌شود و به عنوان یکی از موثرترین حرکات یوگا به بهبود وضعیت ستون فقرات و کاهش کمردرد کمک میکند.
- کف دست‌ها و همینطور زانوهای خود را روی زمین بگذارید و پشت خود را صاف کنید.
- دست راست خود را به سمت بالا ببرید و آن را از فاصله‌ی بین شانه‌ی چپ و بدن خود رد کنید.
- دست راست خود را تا حد امکان به سمت چپ دراز کنید.
- این حالت را برای ۳۰ ثانیه حفظ کنید و سپس به سراغ طرف دیگر خود بروید.
تمرین چهارم
تمرین بعدی و آخر «حرکت سوپرمن» نام دارد و درست مانند تمرین قبلی باعث کاهش کمردرد و بهبود وضعیت ستون فقرات می‌شود.
- به شکم روی زمین دراز بکشید و دست‌هایتان را دراز کنید.
- دست‌ها و پاهای خود را از روی زمین بلند کنید. شما باید وزنتان را در قسمت پایینی ستون فقرات خود احساس کنید.
- این حالت را به مدت ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
همه‌ی حرکاتی که کمی بالاتر به شما معرفی کردیم را با احتیاط و به آرامی انجام دهید. اگر احساس درد کردید، تمرین را انجام ندهید و حداقل یک روز استراحت کنید.
سخن پایانی
کمردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که همه‌ی مردم آن را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. احساس گرفتگی و درد در کنار کاهش دامنه‌ی حرکتی میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما بگذارد. بنابراین بهتر است در صورت ادامه‌دار شدن درد کمر خود حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین روش‌های درمانی را برای خودتان پیدا نمایید.
منبع: Healthline ,Cleveland Clinic
علت کمر درد چیست؟
کمر درد میتواند به دلیل آسیب عصب سیاتیک، آرتروز، انحراف ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی کمری، رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضلات و فتق دیسک بروز پیدا کند.
روش‌های درمان کمر درد چه هستند؟
جراحی، انجام تزریقات، فیزیوتراپی، تجویز دارو، ماساژ درمانی و تمرینات کششی از روش‌های اصلی درمان کمر درد هستند.
علائم و نشانه‌های تشخیص کمر درد چه هستند؟
احساس درد در کمر هنگام نشستن یا دراز کشیدن برای مدتی طولانی، احساس درد در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین و خم شدن، احساس گرفتگی و کرختی در ناحیه‌ی کمر در صورت عدم تحرک برای مدتی طولانی و بروز بی‌حسی یا احساس ضعف در ناحیه‌ی کمر از علائم اصلی کمر درد هستند.
