ژاپن شخصیتهای افسانهای بسیاری دارد اما تعدادی کمی از آنها به اندازه جنگجویان سامورایی در فرهنگ این کشور تاثیر گذاشته و به عنوان نماد قدرت و افتخار مورد تحسین قرار گرفتهاند. فرهنگ سامورایی ژاپن به شدت مورد استقبال قرار گرفته و موضوع فیلمها، کتابها و آثار هنری بی شماری بوده است. ساموراییها اگرچه دیگر وجود ندارند اما در طول دوره اوج خود به عنوان مبارزانی بی باک شناخته میشدند که زندگی خود را وقف موفقیت قبیله و کشورشان میکردند. حتما جمله معروف “سامورایی هرگز نمیمیرد” را بارها و بارها شنیدهاید. اگر به ساموراییها و داستانهای خارق العادهشان علاقهمند هستید، این مطلب به شما اختصاص دارد.
ساموراییها و بوشیدو
ساموراییها (侍) طبقهای از جنگجویان ژاپنی بودند که از قرن دوازدهم تا قرن نوزدهم میلادی نقش بسیار مهمی در تاریخ و فرهنگ ژاپن ایفا کردند. واژه سامورایی به معنای “کسی که خدمت میکند” است و این نام اشاره به وظیفه آنها برای خدمت به اربابان خود، به ویژه شوگونها (فرماندهان نظامی) دارد. ساموراییها بعداً طبقه نظامی حاکم را تشکیل دادند که در نهایت به بالاترین طبقه اجتماعی دوره ادو (۱۶۰۳-۱۸۶۷) تبدیل شد. این جنگجویان از طیف وسیعی از سلاح ها مانند تیر و کمان، نیزه و تفنگ استفاده می کردند، اما سلاح و نماد اصلی آنها شمشیر بود.
فرهنگ سامورایی ژاپن بر اساس کد اخلاقی بوشیدو (Bushido) استوار بود. بوشیدو اصولی مانند وفاداری، شجاعت، صداقت، انضباط و احترام را شامل میشد و بر طبق َآن یک سامورایی حتی در صورت مرگ هم باید به این اصول پایبند میماند.
فرهنگ سامورایی ژاپن | تاریخچه
ریشه ساموراییها به دوره هیان در منطقه توهوکو برمیگردد. تقریباً در آن زمان، جنگجویان سلحشور توسط مالکان ثروتمند استخدام می شدند که مستقل از دولت از اربابان خود محافظت کنند.
در این میان دو قبیله میناموتو و تایرا دولت حاکم را به چالش کشیده و مدام بر سر رسیدن به قدرت در تمام کشور، با یکدیگر در حال رقابت بودند. در نهایت این میناموتو یوریتومو بود که پیروز شد و در سال ۱۱۹۲ یک دولت نظامی جدید به رهبری شوگان یا فرمانده عالی نظامی تأسیس کرد. میتوان گفت که ریشه فرهنگ سامورایی ژاپن که بعدها بیش از ۷۰۰ سال بر این کشور حکومت کردند از همین جا شکل گرفت.
در قرن های ۱۵ و ۱۶ (که به دوران هرج و مرج ژاپن شهرت دارد) این کشور به دهها بخش مستقل تقسیم شد که دائماً با یکدیگر در جنگ بودند. هر قبیله جنگجویان خود را داشت و دقیقا در همین دوران بود مه نینجاها هم پا به عرصه قهرمانان ژاپن گذاشتند. بسیاری از فیلمهای سامورایی معروف تاریخ پر فراز و نشیب این دوران را به تصویر کشیدهاند.
ژاپن سرانجام در اواخر دهه ۱۵۰۰ دوباره متحد شد و یک سیستم اجتماعی سفت و سخت در طول دوره ادو ایجاد شد که سامورایی ها را در راس قرار داد و به ترتیب کشاورزان، صنعتگران و بازرگانان در ردههای بعد قرار گرفتند. ساموراییهای آن دوران در قلعه زندگی میکردند و تنها کسانی بودند که مجوز محل شمشسر داشتند. برنج و غلات آنها توسط فئودالها تامین میشد.
دوره ادو در ژاپن حدود ۲۵۰ سال طول کشیده و صلح نسبی بر این کشور حاکم بود. در نتیجه، اهمیت مهارت های رزمی کاهش یافته و بسیاری از ساموراییها بوروکرات، معلم یا هنرمند شدند. دوران فئودالی ژاپن سرانجام در سال ۱۸۶۸ به پایان رسید و طبقه سامورایی چند سال بعد از بین رفت! اما قرهنگ سامورایی ژاپن همچنان ارزشهای خود را حفظ کرد.
بیشتر بخوانید: کیمونوی ژاپنی {هرآنچه باید درباره این لباس سنتی ژاپنی بدانید}
ویژگیها و نقش ساموراییها
ساموراییها بیش از هر چیز به داشتن اخلاق و ویژگیهای منحصربهفرد معروف بودند. در ادامه برخی از این ویژگیها را مورد بررسی قرار میدهیم:
اخلاق بوشیدو (Bushido)
ساموراییها بر اساس یک کد اخلاقی سختگیرانه به نام بوشیدو زندگی میکردند که اصولی مانند وفاداری، شجاعت، صداقت، انضباط و احترام را شامل میشد. آنها موظف بودند حتی در برابر مرگ، به اصول بوشیدو پایبند باشند.
مهارتهای رزمی
ساموراییها در استفاده از شمشیرهای کاتانا، کمان، نیزه و هنرهای رزمی سنتی مهارت داشتند. شمشیر کاتانا نماد قدرت و روح ساموراییها بود.
وظایف نظامی و حکومتی
ساموراییها وظیفه محافظت از فئودالها را داشتند. آنها همچنین نقشهای مدیریتی و اداری را در نظام فئودالی ژاپن بر عهده داشتند.
تعلیمات فرهنگی
ساموراییها علاوه بر تواناییهای رزمی، در زمینههای هنری، ادبی و فلسفی نیز تعلیم میدیدند. بسیاری از آنها به هنرهایی مانند خوشنویسی، نقاشی، و شعر علاقه داشتند.
مفهوم هاراکیری (سپپوکو)
ساموراییها در صورت شکست یا از دست دادن افتخار، ممکن بود اقدام به سپپوکو کنند، که نوعی خودکشی تشریفاتی برای حفظ احترام و افتخار بود.
تعهد به ارباب (دایمیو)
ساموراییها به عنوان خدمتگزاران وفادار به اربابهای خود عمل میکردند. این تعهد تا جایی بود که در صورت لزوم، ساموراییها حاضر بودند جان خود را فدا کنند.
سقوط ساموراییها
با ورود مدرنیزاسیون به ژاپن در دوره میجی (۱۸۶۸-۱۹۱۲)، نظام فئودالی لغو شد و طبقه سامورایی نیز از بین رفت. اصلاحات این دوره شامل ممنوعیت حمل شمشیر و تغییر ساختار ارتش بود. اما فرهنگ سامورایی ژاپن هنوز هم در این کشور جایگاه ویژهای داشته و بهعنوان نماد افتخار، قدرت و فرهنگ سنتی ژاپن شناخته میشوند.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل ۳۰ تا از دیدنی ترین معابد ژاپن
قدردانی از فرهنگ سامورایی ژاپن در دنیای امروز
امروزه در قلعهها، اقامتگاههای تاریخی، موزهها و پارکهای تفریحی با مضمون تاریخی میتوان تاریخ فرهنگ سامورایی ژاپن را مرور کرد. موارد زیر برخی از راههایی هستند که گردشگران میتوانند فرهنگ و سبک زندگی ساموراییها را از نزدیک ببینند:
قلعههای تاریخی ژاپن
قلعهها در طول قرنها از بناهای دفاعی کوچک بر روی کوهها به مجموعههای عظیم در قلب شهرها تبدیل شدند، جایی که اداره امور انجام میگرفت و اربابان محلی در آن اقامت میکردند. رعایای ساموراییهای ارباب در اطراف قلعه ساکن بودند و هر چه رتبه آنها بالاتر بود، به قلعه نزدیکتر می شدند.
امروزه بیش از صد قلعه در ژاپن وجود دارد و بسیاری از آنها مورد بازسازی قرار گرفتهاند. بیشتر قلعهها حاوی نمایشگاه ها یا موزه های کاملی هستند که مصنوعات سامورایی و سبک زندگی آنها را به نمایش می گذارند.
مناطق و عمارت های سامورایی
سامورایی ها در دوره “ادو” در مناطق مشخص شده قلعهها زندگی میکردند. امروزه، تعداد کمی از این مناطق سامورایی با فضای تاریخی شامل مسیرهای باریک، دیوارهای خاکی، دروازههای ورودی و اقامتگاهها حفظ شدهاند و به گردشگران اجازه میدهند نگاهی اجمالی به سبک زندگی ساموراییها داشته باشند. در این عمارتها میتوانید فرهنگ سامورایی ژاپن را ببینید.
موزهها و فرهنگ سامورایی ژاپن
در حالی که بیشتر موزه های تاریخ در ژاپن حداقل چند شمشیر یا زره سامورایی را به نمایش می گذارند، چند موزه تخصصی وجود دارند که منحصراً آثار سامورایی را نشان می دهند.
برخی از آنها عبارتند از موزه شمشیر در توکیو، که یکی از بزرگترین مجموعههای عمومی شمشیر در کشور را به نمایش می گذارد. موزه هنر توکوگاوا در ناگویا که زره، شمشیر، ظروف چای، آثار هنری و وسایل خانه را به نمایش می گذارد و موزههای مائدا و هوندا در کانازاوا که آثار دو خانواده برجسته سامورایی در منطقه را در معرض دید قرار میدهند.
پارک های موضوعی
چند پارک موضوعی تاریخی در اطراف ژاپن وجود دارد که شهرهای بازآفرینی شده از دوران فئودالی را نشان میدهند. این پارکها معمولاً جاذبههای متنوع، نمایشهای زنده، موزهها، مغازهها و رستورانها را ارائه میکنند.
فعالیتهای مربوط به ساموراییها
چندین فعالیت و تجربیات مرتبط با ساموراییها وجود دارد که به گردشگران اجازه میدهد فرهنگ سامورایی ژاپن را تجربه کنند. از جمله آنها می توان به تجارب لباس پوشیدن که در آن شرکت کنندگان می توانند زره سامورایی یا لباس نینجا بپوشند و شرکت در کارگاه های هنرهای رزمی در مورد سلاح های سامورایی و تکنیک های مبارزه است.
سخن پایانی؛ تاثیر بر فرهنگ مدرن ژاپن
فرهنگ سامورایی هنوز هم در بسیاری از جنبههای زندگی ژاپنیها مشهود است. ارزشهای بوشیدو در اخلاق کاری، وفاداری به سازمانها و احترام به سلسلهمراتب اجتماعی دیده میشود. همچنین، هنرهای رزمی و استفاده از شمشیر در قالب ورزشهای مدرن و سنتهای فرهنگی ادامه یافته است. فیلمها، کتابها و انیمههای ژاپنی نیز به طور گسترده از داستانها و افسانههای مربوط به ساموراییها الهام گرفتهاند و این میراث را به جهانیان معرفی میکنند.
برای مشاهده قیمت و خرید تور ژاپن از ستاره ونک کلیک کنید.
کپی برداری از مطالب آژانس هواپیمایی ستاره ونک صرفا با ذکر منبع بلامانع است.